Technika a brzmienie - warsztaty perkusyjne Cz. I

Od tego chcę zacząć. Technikę uderzania w instrument (czy używając mniej brutalnego określenia: “sposób wydobycia dźwięku”) warto doskonalić przez całe życie, pracując nad motoryką. Niby żadna w tym filozofia, po prostu uderzamy tak, aby trafić, a jednak...

Zacznijmy od najbardziej znaczących parametrów technicznych, których rozwój poprawi brzmienie, jeśli potrafisz świadomie je kontrolować i rozwijać.

1. Sposób trzymania pałek

Luźny, ale pewny uchwyt pałki ma duże znaczenie - tak by nie spinać mięśni i nie blokować mechaniki ruchu, a jednocześnie trzymać pałkę na tyle stabilnie, by nie wypadła podczas gry. Sposobów trzymania pałek jest wiele. Warto skupić się na komforcie chwytu oraz na odpowiedniej kontroli pałki. Polecam (trzymając pałki w sposób klasyczny), kontrolować je głównie dwoma ostatnimi palcami (czwartym i piątym), zachowując swobodę ruchu w obrębie dłoni, a tym samym odpowiednią jej mobilność. Pozycja wyjściowa do uchwytu może przedstawiać się następująco:

Zamykając dłoń (palce) w naturalny sposób, uzyskujemy najbardziej naturalny uchwyt pałki.

Podstawowe umiejętności trzymania pałek i ich kontroli przekładają się na późniejszy komfort gry na werblu i całym zestawie (a ten z kolej wpływa mocno na brzmienie). Właściwa kontrola pałek i komfortowa postawa przy werblu i zestawie.

Właściwa kontrola pałek i komfortowa postawa przy werblu i zestawie.

2. Sposób uderzania

Sprawny perkusista posiada nie tylko umiejętność trzymania tempa, umiejętności techniczne pozwalające mu zdobyć odpowiednią prędkość i umiejętności dopasowania tempa swojej gry do określonej wartości BPM (beats per minute), ale potrafi też świadomie operować dynamiką i brzmieniem, różnicując te parametry. A teraz konkretnie…

Docelowo starajmy się trafiać w sam środek bębna (werbel, tomy), bo jest to miejsce, które wydobywa z instrumentu najbardziej szlachetne brzmienie - “środek tarczy” to nasz cel, do którego powinniśmy zawsze celować. Im bliżej krawędzi bębna (obręczy), tym brzmienie spłaszcza się, skraca, a ilość przydźwięków (wysokich alikwotów) wzrasta. To samo tyczy się uderzania w stopę - ustawiając młotek pedału stopy w samym środku bębna, uzyskamy najbardziej basowy, pełny dźwięk.

Oczywiście możemy też świadomie różnicować brzmienie instrumentów - grając bliżej obręczy niż środka uzyskujemy inne brzmienie, co możemy wykorzystać, gdy chcemy aby np. werbel zabrzmiał w różny sposób.

3. Dynamika

Szerokość dynamiczna to podstawa naszej skuteczności. Gdy potrafimy płynnie poruszać się w każdym poziomie głośności, wówczas jesteśmy w stanie swobodnie odnaleźć się w niemal każdej muzyce, a nasza technika jest bardziej uniwersalna.

Jak zwiększać swój zakres dynamiczny?

• Ćwiczymy w skrajnych poziomach głośności (rudymenty na werblu, zestawie, groove, przejścia) - w ustalonym tempie (metronom!) gramy to samo jak najciszej i jak nagłośniej (np. naprzemiennie PLPL lub dwójkami PPLL) - zacznij od tego typu najprostszych ćwiczeń.
• Ćwiczymy płynną zmianę głośności (crescendo, decrescendo) - grając proste ćwiczenia (metronom!) zwiększamy głośność i zmniejszamy (np. naprzemiennie szesnastkami PLPL przez jeden takt zwiększamy głośność, a przez kolejny zmniejszamy) - wychodzimy od bardzo cichego poziomu dynamiki (początek taktu pierwszego i koniec drugiego, dochodząc do bardzo głośnego (koniec pierwszego i początek drugiego taktu). Zmiana głośności powinna być płynna!

Z czasem możemy wydłużać ilość taktów, aby wzrost głośności był bardziej rozciągnięty. Pamiętajmy też, że dynamika zależy od motoryki uderzenia, czyli sposobu wykorzystania poszczególnych grup mięśni zaangażowanych w grę. Używajmy swojego “ciała” w sposób świadomy, tzn. chcąc uzyskać niewielką głośność, uderzamy z niewielkiej odległości (podnosimy pałkę na 2-3 cm powyżej naciągu). Na tak krótkim dystansie pałkę wprawiają w ruch głównie palce, nadgarstek jest prawie nieruchomy. Natomiast by uzyskać dużą głośność, podnosimy pałki wyżej, co zapewni nam dużo większą siłę uderzenia - wówczas mocno angażujemy nadgarstki, ale także przedramiona, dzięki czemu jeszcze bardziej zwiększymy siłę ataku.

4. Zbędne tłumienie

Zwracajmy uwagę na to, aby nie tłumić instrumentów po uderzeniu, poprzez pozostawienie pałki na naciągu - zaraz po uderzeniu pałka opada wprawdzie siłą bezwładności, jednak pozostawiamy ją minimalnie nad membraną / talerzem (zwracajmy uwagę zwłaszcza na werblu, aby pałka nie zostawała na membranie po uderzeniu).

5. Wzmacnianie siły uderzenia - rimshot

Rimshot, czyli uderzenie jednocześnie w naciąg i obręcz werbla (rzadziej tomów) tą samą pałką. Ten rodzaj uderzania wzmacnia siłę wydobywanego dźwięku, zwiększając nie tylko jego głośność, ale i pasmo brzmieniowe (dzięki uderzaniu w obręcz drugim końcem pałki, dźwięk staje się bardziej donośny, bardziej “utwardzony”). Trafiając główką pałki w środek werbla, uderzamy dodatkowo jej częścią środkową w obręcz, starając się (j.w.) nie pozostawiać pałki przyklejonej do werbla tuż po uderzeniu.

Rimshot możemy “skrócić” lub “wydłużyć”, tzn. uderzając pałką bliżej krawędzi werbla (+obręcz), dźwięk rimshota będzie wyższy (jak to mówimy “skróci się”). Możemy dzięki temu uzyskać inne brzmienie tego samego werbla. Z drugiej strony, odsuwając pałkę w przeciwną stronę (uderzamy za środkiem, wydłużając ramię pałki pomiędzy jej główką, a miejscem, w którym uderza drugą stroną w obręcz) - otrzymamy jeszcze bardziej donośnie, mocniejsze brzmienie rimshota (“wydłużymy” go).

To co jesteśmy w stanie ulepszyć i zmieniać na korzyść brzmienia:

• Warsztaty perkusyjne - wstęp
• Technika uderzania - warsztaty perkusyjne Cz. I
• Właściwe brzmienie perkusji - warsztaty perkusyjne Cz. II
• Dynamika i akcentowanie  - warsztaty perkusyjne Cz. III
• Co wpływa na brzmienie perkusji ? - warsztaty perkusyjne Cz. IV
• Złe samopoczucie to zła gra - warsztaty perkusyjne Cz. V